dinsdag 20 december 2011

Weg met vage begrippen!

Is het eigenlijk wel zo duidelijk? Ik vraag me dat toch af. Zijn er überhaupt wel begrippen die – zo maar, als vanzelf zeg ook maar – op een absoluut éénduidige manier geïnterpreteerd kunnen worden? Dat is een fundamentele vraag!

Er zijn altijd en overal wel begrippen waarover vandaag de dag niet of nauwelijks verschil van mening bestaat. Alleen… zoals we weten… informatiemaatschappij vol dynamiek enzo… dat kan ‘morgen’ zomaar anders (zijn gaan) liggen. Allerhande zaken, begrippen, … waarvan we dachten dat ze volstrekt helder en vast waren, blijken meer en meer toch ook veranderlijk te zijn. Denk bijvoorbeeld aan geslachtverandering of aan de invulling van het huwelijk.

Waarom is een begrip als ‘blokken’ vaag? Omdat de context mist. Punt. In een context van studeren wordt het duidelijk(er). In een andere context, volleyballen bijvoorbeeld, krijgt ‘blokken’ ook subiet een heldere plek, maar wel een héél andere!

Zolang wij (vnl. in de ICT) willens en wetens tegen een Begrip aan blijven kijken als iets wat lòs verkrijgbaar is… blijven we zitten met vage begrippen. Met inconsistentie, duplicatie etc als onontkoombare gevolgen. Pas wanneer we onszelf gaan toestaan er op een àndere manier naar te kijken… namelijk als Begrip@Context... een niet reduceerbare twee-eenheid dus… verdwijnen vage Begrippen als sneeuw voor de zon. Zo komt er ruimte voor variërend en gevarieerd eenduidig Begrip. Precies wat mensen nodig hebben!

Copyright (c) 2011 Emovere/Jan van Til - All rights reserved.

zaterdag 17 december 2011

Naar Menselijke Maat

Soms denk ik wel eens… Is de mens nu hulpmiddel van (ICT-)machine of is het andersom en is de (ICT-)machine hulpmiddel ons mensen? Gelukkig herinner ik me dan ook altijd weer dat bekende adagium van Paul Wouters: “Techniek dient de mens”. Inderdaad – zo zit het!

Techniek is naar haar aard beperkt tot fysisch/cybernetisch niveau. Precies om die reden omringen we ons zo succesvol met technische hulpmiddelen! Mensen, echter, moeten we niet willen opsluiten binnen de beperkingen die zo inherent zijn aan cybernetica. Mensen bewegen zich, naar hun aard, op het hoger gelegen niveau van de significa.

Als we vage, moeilijk te ‘vangen’ begrippen beter definiëren opdat de te hanteren regels beter in digitale vorm te gieten zijn… moeten we ervoor waken de mens te beperken tot de mogelijkheden van het cybernetische en hem op die manier van het zo typisch menselijke beroven. Dat werkt domweg niet. Dat wil geen mens!

Wel moet – in hedendaagse en o zo dynamische informatiemaatschappij – tussen ICT (cybernetica) en mensen (significa) een Passende Brug worden geslagen. Die brug kan zich qua manifestatie niet beperken tot het cybernetische niveau van de machines.

Op signifisch niveau zal aansluiting gezocht moeten worden bij de manier waarop mensen tot betekenisgeving en vervolgens gedrag komen. Wil een mens tot bedoeld gedrag kunnen komen… dan moet de bedoelde betekenis hem zo helder mogelijk gemaakt zijn. En dat lukt alleen als die informatie in verband gepresenteerd wordt – met voldoende context dus.

Momenteel bieden wij maar al te vaak slechts informatie aan. Dat leidt in toenemende mate tot verwarring en inconsistentie. Maar… als we overstappen op het stelselmatig aanbieden van informatie… informatie-compleet-met-context dus… gaan we de goede kant op. Op signifisch niveau bedienen we de mens dan optimaal, terwijl al die informatie (ook context is informatie) nog steeds gewoon op cybernetisch niveau kan worden vastgelegd, bewerkt, getransporteerd, gepresenteerd enzovoort. Dan koppel je – op menselijke maat – menselijke ‘vaagheid’ aan machinale precisie en snelheid.

Copyright (c) 2011 Emovere/Jan van Til - All rights reserved.

vrijdag 16 december 2011

Absoluut niet!

Gemakshalve ga ik uit van het bestaan van één werkelijkheid. En vanuit die ene werkelijkheid stromen signalen, via uw zintuigen, doorlopend bij u binnen. Uw brein gaat met die signalen aan de slag; vult ze aan en kleurt ze in. Dat levert u aan de lopende band ge-waar-wordingen over die ene werkelijkheid op. Met andere woorden: op basis van een wereld aan onafgebroken signalen realiseert u zich voortdurend een eigen realiteit. En die realisaties – interpretaties, zeg ook maar – die zetten u in beweging. Eerst emotioneel: U voelt zich bijvoorbeeld dolgelukkig; daarna wellicht ook fysiek: u straalt, danst, zingt etc. En vanuit uw realisaties met betrekking tot die ene werkelijkheid, verwerkelijkt u veranderingen in die ene werkelijkheid.

C.S. Peirce vatte voorgaande samen in een niet-reduceerbaar geheel: de zogeheten Semiotische Triade [1]. Tussen Werkelijkheid en Interpretaties intermediëren Signalen. Signalen verwijzen enerzijds naar Objecten in de Werkelijkheid en leiden anderzijds tot Interpretaties in de Idealiteit van elk afzonderlijk individu.

Informatiekundig bekeken is er sprake van:
a. Objecten in de Werkelijkheid,
b. Informatie verwijzend naar die Objecten in de Werkelijkheid en
c. Individuele realisaties/interpretaties over die Objecten in de Werkelijkheid via Informatie.

Die realisaties/interpretaties zijn dus individueel bepaald – ja, zijn zelfs situationeel en daarmee dynamisch bepaald, zoals P.E. Wisse heeft aangetoond [2]. Interpretaties komen altijd zowel individueel als ook situationeel [3] en daarmee on-the-fly tot stand.

Oei… Zo gaat men daar in de ICT niet mee om. In de ICT legt men betekenis van informatie altijd vooraf en in absolute zin vast. Is dat niet raar? De manier waarop men in de ICT met betekenisgeving omgaat, spoort dus niet met de manier waarop betekenis bij mensen tot stand komt. Absoluut niet!

Copyright (c) 2011 Emovere/Jan van Til - All rights reserved.

Notes:
[1] Zie http://information-roundabout.eu/articles/semiotic-triad/.
[2] Zie http://information-roundabout.eu/articles/semiotic-ennead/.
[3] Zie http://information-roundabout.eu/articles/situational-meaning/.

donderdag 15 december 2011

Context – de doodsschrik voor dubbelzinnigheden

Op “The Core of Information Oriented Architecture” [1] kreeg ik zeer constructief reactie via LinkedIn [2]. Helaas is elke bijdrage daar beperkt tot plm. 700 tekens. De boodschap hieronder paste domweg niet. Ergo…

Ja, het ultieme wapen tegen “dubbelzinnigheden” is naar mijn idee heel gewoon… volmondige erkenning van Context! Maar dat dóórziet – jammer genoeg – nog vrijwel niemand. Door informatie contextueel (stelselmatig, infrastructureel etc.) te ordenen… houd je de informatie in het hele informatiestelsel in één klap zowel scherp uit elkaar als ook keurig netjes en samenhangend bijeen. Zo veranderen oorspronkelijke verwarrende “dubbelzinnigheden” in geordende meerzinnigheden.

Met, bijvoorbeeld, een ‘gasleiding’ kun je vanuit heel verschillende invalshoeken (lees: contexten) heel verschillende dingen doen: producent, transporteur, leidinglasser, leidinglegger, grondeigenaar, leidingregistratie, leiding-commissioning, leidingcorrosie(bestrijding), leidingonderhoud, het leidinggebruik etc. En per invalshoek is heel verschillende informatie in steeds wisselende samenhang van belang. En toch… toch gaat het ook steeds ook over die ene, enkelvoudige gasleiding. Hoe houd je dat – in één en dezelfde beweging – allemaal netjes Apart en Bijeen? Dat vergt – heel logisch – een contextuele ordening van informatie (over die ene leiding in een veelheid aan onderscheiden handelingssituaties)! Punt.

Vergelijk het met een scharnier. Elk scharnierblad (lees: context) doet z’n eigen bedoelde ding in alle mogelijke en/of gewenste vrijheid op z’n eigen manier; alle N aparte scharnierbladen (opnieuw: contexten) worden door die ene scharnier-pen tegelijkertijd en in één soepele beweging bijeengehouden [3].

Grof gezegd: Information Oriented Architecture [1] onttrekt (uiteindelijk) informatie aan applicaties… herordent die informatie tot een informatiestelsel (informatie-infrastructuur)… en ontsluit die stelselmatig en duurzaam geordende informatie vervolgens t.b.v. tal van toepassingen die via allerhande combinatie-bewerkingen de verlangde informatie-van-betekenis produceren.

Dat is het idee. Nee, klopt, dat staat er niet van vandaag op morgen. Klopt ook: het Prins Clausplein (nabij Den Haag) is ook niet in één weekend (om)gebouwd. Natuurlijk niet! Maar je kunt er wel vandaag al mee beginnen – met een informatiestelsel in je eigen omgeving. Via een scharnier, een information-roundabout [4], koppel je de bestaande informatiewereld stap voor stap aan een nieuwe en stelselmatig geordende informatiewereld. En zo geef je, via een aantal tussenstappen [5], de informatiewereld een kwalitatief ander aanzicht.

Copyright (c) 2011 Emovere/Jan van Til - All rights reserved.

Notes:
[2] Voor zover men op LinkedIn toegang/rechten heeft; zie: http://www.linkedin.com/updates?discuss=&scope=11187537&stype=M&type=U&topic=5551719285316919296&a=4Tib&trk=eml_comment_UNIU&ut=3gJ9238Oq5J501.
[3] Zie “Professioneel scharnierwerk” (http://www.emovere.nl/?doc=106 ); weliswaar op een ander niveau van beschouwing geschreven, maar het principe is natuurlijk hetzelfde.
[4] Zie evt. www.information-roundabout.eu waar in detail meer informatie over dit onderwerp te vinden is.
[5] Met de ppt “infOrch” (http://www.slideshare.net/hjvantil/) probeerde ik die stappen al eens te visualiseren.

zaterdag 10 december 2011

The Core of Information Oriented Architecture

Did you ever notice that the vast majority of ICT people hardly talk about information and its fundamental characteristics? They do talk nineteen to the dozen about technical stuff like Object Oriented (OO), like Service Oriented Architectures (SOA), like Enterprise Service Busses (ESB), like network protocols as TCP/IP etc. etc.

None of these ‘thing’s are of real interest to you – the user/producer of information. You only need trustworthy information at your fingertips whenever you need it. Any time and any place and any why. The technical stuff is crucially important – we can’t do without anymore, but should never be leading or dominant. ICT only serves as a means to the informational end. Agree?


So, let’s orient ourselves at information and try to imagine the core of, say, IOA – Information Oriented Architecture. Let’s trust our technologies to be sufficiently advanced to cope with the outcomes of our new orientation: information.


Information is used by human beings for decision making. Making good decisions, requires you to avail yourself of the clear meaning of that information. And meaning of information simply depends on its context – as we readily know by now from social psychology. Other context? Other meaning! Other decision! Information is always and inextricably (sic!) connected to its context. Information never ever meaningfully exists an sich. No.


Therefore IOA requires information to be organised systematically [1]: Information connected to its Context. Context being Information too, of course! Information gets networked in order to provide each Information with clear meaning by means of its accompanying Context. Sufficient Context, derived form systematically organised information and firmly associated with the Information one needs, yields optimal possibilities for effective and efficient decision making.


Systematically organised information can, of course, be processed by SOA-services. Object Oriented [2] gets transformed into Context Oriented [3]. Enterprise Service Busses still transport large amounts of data in existing as well as new intelligent ways. Etc.


Systematically organised information naturally provides you with information of the clearest possible meaning. Contextual meaning, of course – which naturally develops on the fly. From this core of IOA, human interoperability [4] becomes real. Additionally, IOA also helps to transform several other persistent problems we face today [5].


Notes
:

[1] Detailed information about the meaning of systematically organised information can be found in the article “Systematic Organisation of Information”. See: http://information-roundabout.eu/articles/systematic-organisation-of-information/.
[2] OO’s paradigm rests on absolute meaning of information; OO is too weak to cope with situational meaning [4] – which is far more realistic. See: http://information-roundabout.eu/misconceptions/object-orientations-credentials/.
[3] Meaning is not absolute, but throughout situational. See: http://information-roundabout.eu/articles/situational-meaning/.
[4] Human interoperability goes beyond (technical) interoperability we’re so very used to. In case you want to know more on human interoperability as opposed to technical interoperability: http://information-roundabout.eu/presentations/human-interoperability-2/. This short article also points to a slide-presentation at SlideShare.
[5] An Information Roundabout is based on (the core of) IOA and provides benefits as mentioned in: http://information-roundabout.eu/why/.

Copyright (c) 2011 Emovere/Jan van Til - All rights reserved.

donderdag 1 december 2011

Oude baan verlaten

Eigenlijk veranderen we tegenwoordig continue. Het vroegere Unfreeze-Change-Freeze is allang vervangen door Unfreeze-Change-Change-Change-Ch... Vergis ik me? Mijn indruk is dat we ons suf veranderen. En het lijkt er daarbij maar al te vaak op dat we eigenlijk maar gewoon rondjes lopen. De tredmolen als vervelend beeld dringt zich op.

Wellicht moeten we eens ànders kijken… en ons richten op… versnelling. Naar verandering in verandering. Hoe kunnen we er met andere woorden voor zorgen dat we uit onze oude en vertrouwde verander-baan schieten en in een geheel nieuwe baan terechtkomen? Een baan waarin kwalitatief nieuwe werelden ten volle te exploreren zijn.

We kunnen ons natuurlijk blijven blindstaren op technologie als het (tover)middel bij uitstek om stagnatie te voorkomen…. We kunnen natuurlijk als maar leukere, snellere, hippere, laagdrempeligere enzovoort spullen op de markt blijven brengen – spullen waar we met z’n allen weer achteraan rennen totdat het volgende speeltje zich aandient. Maar… wat schieten we daar nu eigenlijk nog mee op? Komen we daar nu werkelijk en substantieel verder mee? Of draaien we feitelijk alsmaar in hetzelfde kringetje rond?

De laatste keer dat we onze oude en vertrouwde baan verlieten was met de opkomst en brede adoptie van het wereldomspannende netwerk; Internet. Dat heeft ons veel, erg veel gebracht. Hulde. Dank. Maar moeten verder. Stagnatie ligt op de loer. We moeten niet in deze baan blijven hangen – hoe vruchtbaar die ook was.

Een economie start doorgaans met focus (regulerend beginsel) op goederen, ontwikkelt zich vervolgens waarbij de focus verschuift naar transport/transformatie van die goederen. Na de volgende verschuiving draait het om informatie óver transport/transformatie van die goederen. En weer een verschuiving later – en dat is een verschuiving die we nog grotendeels moeten inzetten en afmaken – is het de kwaliteit en heldere betekenis van die informatie die bepalend is voor welke informatie we wel/niet gebruiken t.b.v. trefzeker transport/transformatie van die goederen.

De situatie vandaag is dat we welhaast omkomen in de zinloze, ambigue, verwarrende en inconsistente informatie. Hoe kiezen we daaruit?

Daarvoor moeten we dus naar die nieuwe baan… de baan waarin onze huidige informatiehooibergen getransformeerd worden tot infrastructurele voorzieningen met zinvolle informatie – consistente informatie van heldere betekenis waarmee we effectief/efficiënt het transport/transformatie van goederen ter hand kunnen nemen. Overschakelen dus. Naar hoger energieniveau; naar nieuwe baan.

Copyright (c) 2011 Emovere/Jan van Til - All rights reserved.

Best Practices?

Wat is tegenwoordig de waarde van zogenaamde “best practices”? Hoe waardevast zijn ze vandaag de dag eigenlijk nog?

We leven inmiddels in een wereld – a full blown information society – waarin van alles en nog wat continue in beweging is. Alles beïnvloedt zo zo’n beetje al het andere. Niets blijft nog lang hetzelfde. En we leven toch wel vrij algemeen met het gevoel dat ‘het’ steeds erger wordt. Ouderen raken erdoor in verwarring. Jongeren groeien er mee op en weten niet anders.

Je zou je daarom kunnen afvragen wat de waarde van best practices in zo’n wereld eigenlijk nog is? Hoe waardevast zijn ze eigenlijk nog? Wie ‘koopt’ er nog best practices als de houdbaarheidsdatum zo snel verstrijkt?

Voor best practices kijken we per definitie naar het verleden. Wat daar (bij herhaling) goed ging, stolt mogelijk tot best practice en raakt als zodanig voorgesorteerd voor herhaalde toepassing in de toekomst. Een toekomst die alsmaar losser van haar verleden komt te staan… het verleden dat de best practice voortbracht.

Hmmm…, wat moeten we aan met onze best practices?
Is er een manier waarop we onze best practices nog wel duurzaam kunnen formuleren?
Of, en dat kan natuurlijk ook, zie ik het ‘allemaal’ ‘gewoon’ te somber in?

Copyright (c) 2011 Emovere/Jan van Til - All rights reserved.