maandag 17 augustus 2009

Jouw relaties, jouw informatie

“Persoonsinformatie is persoonlijk eigendom”. Zo staat het prominent op de voorpagina van dotindividual (augustus 2009). Een prettige oneliner: ligt goed in het gehoor – èn het gevoel! Want zo (eenvoudig) hoort te zijn – dat voelt iedereen op zijn klompen wel aan.

Maar wat is ‘persoonsinformatie’ eigenlijk? Het antwoord op die vraag laat zich gemakkelijk vinden. Sla het iDNA Manifest er maar op na. Meteen al in artikel 1 staat: “Informatie over de individuele (rechts)persoon is eigendom van diezèlfde (rechts)persoon”. Klare taal.

Wat voor informatie gaat dan zoal over jou – en is dus van jou? Een paar suggesties.
Je werd geboren in tijd en ruimte: er ontstond een relatie tussen jou, het tijdstip, de plaats en de gebeurtenis. Die relatie is van jou. De informatie over die relatie gaat over jou en is van jou.
Je kreeg een naam: er ontstond een relatie tussen jou en een naam. Die relatie is van jou. De informatie over die relatie gaat over jou en is van jou.
Je werd kind van je ouders: er ontstond een relatie tussen jou en je ouders. Die relatie is van jou. De informatie over die relatie gaat over jou en is van jou. Trouwens, ook je ouders zijn personen met eigen persoonsinformatie. Één van de twee ouders werd vader van jou. Die relatie is van je vader – net als de informatie over die relatie, want die gaat over je vader.
Je ging ergens wonen: er ontstond een relatie tussen jou en je woonadres. Die relatie is van jou. De informatie over die relatie gaat over jou en is van jou.

En zo kunnen we nog uren doorgaan, maar de boodschap is wel duidelijk. Van belang is dat we informatie over jou (en dat geldt natuurlijk voor elk individueel persoon) stelselmatig ordenen naar de relaties die jij door de tijd heen onderhoudt. Alleen al tijdens je leven ontstaat een veelheid aan relaties die jou voortdurend relateren aan je onophoudelijk veranderende omstandigheden. Relaties die jou van moment tot moment en van situatie tot situatie vertellen wie je bent (geworden). Zo beschouwd is jouw persoonlijke leven een voortdurende en unieke aaneenschakeling van jouw relaties. En voor al die relaties is het eigenaarschap niet problematisch! En dat geldt ook voor de informatie over die relaties. Persoonlijke relaties zijn persoonlijk eigendom. En informatie over persoonlijke relaties (persoonsinformatie) is persoonlijk eigendom.

Prachtig! Nu – dankzij speciale informatieordening – de angel uit het eigenaarschap van informatie is verdwenen … kunnen we gaan bekijken hoe we vervolgens vanuit dat eigenaarschap omgaan met persoonsinformatie. Wie mag er in welke omstandigheden met welk doel op welke manier gebruik van maken? Vraag het aan de eigenaar – dáár moet u zijn! Wie zorgt ervoor dat de kwaliteit van die informatie op peil blijft? Niemand in informatiemaatschappij is erbij gebaat dat een persoon, het is maar weer een voorbeeld, zijn geboortedatum kan wijzigen. Op die manier ontstaat er geen vertrouwen in ons maatschappelijk/zakelijk informatieverkeer. Voldoende waarborgen zijn voor het vestigen en handhaven van vertrouwen een absolute noodzaak. Daarover handelen de overige artikelen van het iDNA Manifest. Neemt u alstublieft even de moeite om onder de indruk te raken van de slechts 16 artikelen die het manifest telt?

Trouwens, wie informatie over personen strikt ordent naar de relaties van die personen, kan altijd en snel alle kanten op. Want hoe ‘wild’ en onverwacht die relaties zich ook ontwikkelen, een merkwaardige relatie blijft gewoon een relatie en die komt er ‘gewoon’ bij. Zo gaat dat met relaties. En dat geldt ook voor informatie over die relaties. Dat betekent een forse toename in ondersteuningsmogelijkheden van heersende dynamiek in bedrijf en maatschappij – dankzij vruchtbaar nieuwe informatieordening!

Wij, mensen, zijn op de één of andere manier geobsedeerd geraakt door aparte, van elkaar gescheiden objecten. Wij zien onze wereld door-en-door als een ding-wereld, een wereld waarin we zelfs de mens als object (resource, fte) hebben neergezet. Relaties leiden er een kwijnend bestaan en ruimen maar al te gemakkelijk het veld als onze gewaardeerde objecten in de knel (dreigen te) komen.
Wie zijn conditionering echter ‘verschuift’ van vaste objecten naar dynamische relaties, ‘tovert’ de problematiek rond informatie-eigendom in één klap de wereld uit en transformeert het door dingen beheerste wereldbeeld tot een volstrekt nieuwe entourage waarin relaties de boventoon voeren. Die relaties geven – volop – ruimte en bewegingsvrijheid aan heel individuele mensen, hun dingen en de informatie erover.

En dan kan onze informatiemaatschappij een meer dan forse ontwikkelingsstap doormaken. Het vertrekpunt heet persoonlijk eigenaarschap van relatie-geordende-informatie. Inderdaad: Persoonsinformatie is persoonlijke eigendom! En dat eigenaarschap werkt vervolgens sterk richtend uit op houderschap en gebruik van persoonsinformatie.


Copyright (c) 2009 Emovere/Jan van Til - All rights reserved.

maandag 10 augustus 2009

Barensnood

In Post-capitalist Society (1993) wijst Peter Drucker op het unieke kenmerk van markteconomie: de economische activiteiten zijn er georganiseerd rond … informatie. Nu is dat voor onderling menselijk verkeer eigenlijk altijd al het geval geweest, maar Drucker doelt ongetwijfeld op het sterk toegenomen belang van informatie bij het opzetten en afwikkelen van economische activiteiten in een steeds omvangrijker en ook veranderlijker leef/werkwereld. Informatie over geld, transacties, mensen, goederen enzovoort flitst met ‘lichtsnelheid’ rond de aardbol. Wie staat daar nog bij stil?
In 2001 maakt Donald Marchand c.s. in Information Orientation melding van ‘information ubiquity’ in een ‘information age’ waarin vrijwel iedereen toegang heeft tot een (over)vloed aan ‘business and economic data’ afkomstig uit een veelheid aan communicatiekanalen. Business analisten/strategen werken zich dan al het schompes om juiste informatie tijdig uit te filteren met het oog op concurrentievoordeel. Nee, Marchand is niet de eerste of de laatste die daar de vinger bij legt; wel wijst hij op een ernstig tekort in onze oriëntatie op informatie (ons gedrag met informatie).
En vandaag de dag zien we dat de hoeveelheden informatie – het heeft iets van een understatement – exponentieel zijn toegenomen. Een toenemend aantal mensen zucht nu letterlijk en figuurlijk met de handen in het haar.

Informatiestress en informatie-infarct tekenen zich af als weinig aanlokkelijke vooruitzichten en met onze conditionering tot autonomie en autarkie moet dat uiteindelijk wel uitmonden in een fikse informatie-obesitas. Het gemis aan een gezond menselijk informatisch voedingspatroon wordt manifest en voelbaar: ‘het’ loopt ‘allemaal’ niet meer zo soepel. We missen de vakkundige zorg van de informatie-diëtist die ons ongezonde gedrag-met-informatie corrigeert en tegelijk vruchtbare wegen wijst voor gezonde omgang met adequaat geordende informatie.

Ja, de nood is hoog en de afbraak van de bestaande toestand is al een tijdlang gaande. Het is afbraak die uiteindelijk tot doorbraak leidt. Gelukkig vallen in de chaos die dat onontkoombaar met zich meebrengt alvast de nodige lichtpunten te noteren. Wie ze ziet èn aanpakt, komt als eerste boven in getransformeerde wereld. Hieronder stip ik – kort – een viertal, elkaar aanvullende en belangwekkende lichtpunten en richtingwijzers aan.

In Information Orientation (2001) wijzen Marchand c.s. er met klem op dat er iets wezenlijks ontbreekt. Naast alle geformaliseerde managementaandacht die er is voor enerzijds de IT praktijk en anderzijds de informatiemanagement praktijk, is er ook formele managementaandacht nodig voor de praktijk van menselijk gedrag met informatie met het oog op effectief informatiegebruik. Pas wanneer deze derde ‘informatiecompetentie’ een formele status krijgt en in nauwe verwevenheid met de eerste twee informatiecompetenties (IT praktijk en informatiemanagement praktijk) wordt gemanaged, ontstaat er vruchtbaar ruimte voor substantieel effectiever informatiegebruik uitmondend in sterke verbetering van bedrijfsprestaties. Verbeteringen die tot op heden uitbleven – ondanks het vele kostbare en langdurige werk dat op het vlak van de eerste twee informatiecompetenties is gedaan.
Er is formele managementaandacht nodig voor menselijk gedrag met informatie. In de ‘information age’ zijn succesvolle bedrijven die bedrijven waar IT praktijk, informatiemanagement praktijk en de praktijk van menselijk gedrag met informatie integraal en in goede onderlinge verhouding, samenhang en harmonie gemanaged worden.
Er is aandachtsverbreding nodig zodat het traditionele/bekende en objectief gedachte terrein van IT en informatiemanagement tegelijk ook het diepere menselijke relationele terrein van waarden/gedrag met/door hulpmiddelen (IT) en informatie omvat.

In Door de bomen het bos zien (2007) bepaalt Jan Bommerez ons er (nog eens) bij dat er iets grondig mis is met de manier waarop wij de dingen om ons heen waarnemen (lees ook: voor waar aannemen). Het zijn niet de ‘vaste’ dingen die netzo ‘vaste’ relaties ‘hebben’ – nee, het zijn de dynamische menselijke relaties die de dingen steeds weer (op)nieuw voortbrengen. Newton heeft zijn beste tijd gehad. Informatie iswordt (be-comes) voortdurend in formatie, in vorming, bezig vorm te worden. Het zijn de dynamische menselijke relaties (informatie) die de dingen situationeel, dat wil zeggen in tijd en ruimte, voortbrengen.
Er is een fundamentele aandachtsverschuiving nodig van de object georiënteerde/gedachte wereld naar de relatie georiënteerde wereld. Dat leidt ook tot een geheel andere – een contextuele – ordening van informatie (relaties). Verschillende personen verhouden zich in tijd en ruimte op verschillende manieren tot wat ogenschijnlijk hetzelfde ding is.

In The Biology of Belief (2005) slaat Bruce Lipton zich voor het hoofd als hij tot de conclusie komt: “It’s the environment, stupid”! Lipton onderzocht grondig de mechanismen waarmee (menselijke) cellen informatie ontvangen en verwerken. Hij stelde (o.a.) vast dat het niet onze genen en ons DNA zijn die onze menselijke biologie (be)sturen, maar dat die besturing van buiten de cel komt – uit de celcontext, zeg ook maar. Niet het DNA in de cel heeft het primaat, maar de signalen (relaties, informatie) uit de omgeving: onze gedachten, onze percepties, ons gedrag, ons voedsel enzovoort.
Ook hier is het opnieuw primair de omgeving die (het leven van) de cel maakt, ontwikkelt en weer afbreekt. Ook hier draait het niet primair om het ding (cel) zelf, maar eerst en vooral om de relaties met zijn omgeving.
Newton nam de materie, de dingen als vertrekpunt in zijn drie wetten van de dynamica. De eerste en bekendste: Objecten zijn of in rust of in beweging (in geval van een externe kracht. Lipton, en met hem meer wetenschappers, komen tot de conclusie dat wie op celniveau onderzoek doet vooral dáár niet moet kijken, maar veel eerder in de omstandigheden waarin de cel verkeert en cel iswordt.

In Semiosis & Sign Exchange (2002) komt Pieter Wisse tot de kernachtige uitspraak: “Every sign is a request for compliance”. Met de door Wisse ontwikkelde semiotische enneade wordt duidelijk hoe menselijke communicatie (sign exchange) werkt en uitwerkt en hoe informatietechnologie, informatiemanagement en informatiegedrag in combinatie met management van semantische interoperabiliteit tot nog robuustere en duurzamere resultaten zullen leiden. Elk gegeven teken is een verzoek aan de waarnemer ervan om te voldoen aan de intentie van dat teken – dat wil zeggen er de door de zender bedoelde betekenis aan te hechten om tot het door de zender bedoelde gedrag te kunnen komen.
Het zijn – altijd weer – mensen die tekens (informatie) waarderen, relateren, interpreteren, delen enzovoort. Mensen die op basis van gegeven betekenis tot gedrag komen; menselijk gedrag dat op haar beurt weer tot nieuwe informatie (tekens) leidt. Inderdaad: in innige en eindeloze ‘afwisselwerking’.
Er is een fundamentele aandachtsverschuiving nodig, een heuse paradigmawissel van object-oriëntatie naar relatie-oriëntatie (lees ook: context-oriëntatie). Het zijn de relaties die samen de context uitmaken waarin het object iswordt (steeds weer gesitueerd raakt) en ons mensen, steeds weer, via betekenisgeving tot specifieke, situationele, acties (gedrag) aanzet.

Uit barensnood transformeert een wereld aan verschil!


Copyright (c) 2009 Emovere/Jan van Til - All rights reserved.