Iets federatiefs gaan doen...

“[…] hoe kunnen we de samenwerking tussen zelfstandige bedrijfsonderdelen of partners ondersteunen? [...]” Één van de vragen die Marlies Steenbergen en Bob te Riele stellen op het Via Nova Architectura Open Space forum – kortweg VOS forum [0].

Om te kunnen samenwerken, moeten actoren – of ze nu tot hetzelfde ‘verband’ behoren of niet – elkaar niet alleen kunnen waar-nemen (elkaars Zijn Zien)… ze moeten elkaar vooral ook kunnen be-grijpen (elkaars Zin, waar-de Zien) [1]. Goed be-grip is de beste start voor manifestatie van gewenst gedrag.

Eigenlijk gaat het dus om pragmatische interoperabiliteit als voorwaarde voor samenwerken. En semantische interoperabiliteit telt weer als voorwaarde voor pragmatische interoperabiliteit. Technische interoperabiliteit, tot slot, is weer voorwaarde voor semantische interoperabiliteit [2]. Syntax, semantiek en pragmatiek – zeg ook maar. Samen ook wel: Semiotiek.

Qua techniek is er inmiddels allang geen probleem meer. We ‘knopen’ tegenwoordig zo’n beetje alles in een handomdraai aan elkaar. Dat kunnen we, helaas, nog lang niet zeggen als het gaat om het elkaar be-grijpen. Be-grijpen tot bedoeld gedrag, tot Zin-volle samenwerking wel te verstaan.

Antwoord op de vraag “hoe kunnen we de samenwerking tussen zelfstandige bedrijfsonderdelen of partners ondersteunen?” ligt momenteel nog altijd goed verstopt in ons Onvermogen informatie zodanig te presenteren dat ontvangers optimaal worden ondersteund om tot bedoelde betekenis te komen. En de oorzaak dáár weer van is-um gelegen in ons Onvermogen informatie zodanig te ordenen dat betekenis er – van situatie tot situatie – ‘automatisch’ van af spat.

Wat nodig is… is dat we, zoals Marlies m.i. terecht aangeeft, iets… federatiefs gaan doen. We moeten dus ‘gewoon’ heldhaftig buiten de ons zo vertrouwde lichtcirkel van het eigen ‘verband’ treden. In een ander Zijn stappen om te Zien wat de Zin ervan kan zijn [1].

Als we dat doen… zien we al snel dat betekenis van informatie niet langer vanuit één partij (traditioneel: het eigen ‘verband’) kan worden gedicteerd, maar steeds in onderling evenwicht tot stand moet komen. Oei. Betekenis blijkt dan, net als in de echte mensenwereld, niet absoluut van aard, maar door en door situationeel. Ieder ‘verband’ heeft zo haar eigen ‘gelijk’. Dat is voor de sociale psychologie alweer zo’n 50 jaar gesneden koek; in de IT lusten ze daar nog altijd geen brood van. Dat ‘oude’ nieuws moet daar nog altijd landen en een voet tussen de deur krijgen.

Toch moeten we langzaam maar zeker iets federatiefs, iets netwerk-achtigs, iets stelselmatigs gaan uitproberen. Tot effectieve/efficiënte overdracht van bedoelde betekenis – tot samenwerkingsgedrag. In moderne informatiemaatschappij – lees vooral ook: dat verband van vele wisselende verbanden – is nu eenmaal alles (in handomdraai) met elkaar verbonden. En loopt mede daardoor ook ‘gewoon’ door elkaar heen. En daarom…

Daarom is stelselmatige informatieordening nodig. Zo’n ordening leidt tot situationele betekenis van informatie. Situationeel heldere betekenis van informatie leidt optimaal tot bedoeld gedrag (samenwerking). Zo’n ordening is bij uitstek geschikt voor toepassing van informatie in beweeglijk netwerk’verband’ (zo je wilt: keten van ketens). Zo’n ordening is tegelijk ook infrastructureel van aard zowel binnen als tussen welke ‘verbanden’ dan ook maar toepasbaar.

Wie gaat dat betalen? Tja, met infrastructuur is het nog altijd zo dat iedereen het altijd en overal wil gebruiken en dat niemand er (in z’n eentje) voor wil bloeden. Wat we nodig hebben is een maatschappijbrede infrastructuur voor informatieverkeer. Voor burgers, bedrijven en overheidsinstanties. Nodig is dat we allemaal evenwichtig deelnemer worden aan informatieverkeer. Vergelijkbaar met fysiek verkeer. Wie gaat dat betalen? De belastingbetaler. Wie gaat zoiets aanleggen? De overheid. Wie gaat zo’n informatie-infrastructuur ontwerpen? Civiel informatiekundigen. Oeps… die zijn er (nog) niet of nauwelijks. De opleidingen ervoor? Die ontbreken nog en masse. Ja, hoogste tijd, dus, om iets federatiefs te gaan doen!

Noten:
[0] Zie evt. VOS vraag: federatieve architectuur op Via Nova Architectura.
[1] Zie evt. De Zin van Zijn gaan Zien op Via Nova Architectura.
[2] Zie evt. de Slideshare presentatie Human Interoperability.

Copyright (c) 2012 Emovere/Jan van Til - All rights reserved.