Gezocht: methode voor informatiemodellering volgens informatierelativiteitstheorie

Ach, u kent het wel. Wat iets betekent hangt sterk af van de situatie waarin u het tegenkomt. Zo kan muis verwijzen naar een viervoetertje, naar een computerapparaatje, naar een deel van uw hand en ook wel naar een (wat) grijs/saai persoon.
Als mensen onder elkaar kunnen we ‘de boel’ qua betekenissen heel aardig uit elkaar houden. En in een voorkomend geval vragen we gewoon: “Hoe bedoelt u?” Met wat extra uitleg komen we er dan samen wel uit.
Betekenis van informatie is, iets formeler gezegd: situationeel. Wat we eigenlijk allang wisten, is ons via wetenschap – zo’n halve eeuw terug alweer – vanuit o.a. sociale psychologie aangetoond. Met Einstein in de buurt zouden we het maar zo kunnen hebben over de relativiteit van betekenis van informatie.

Tot zover deze uiterst summiere inleiding op, zeg maar even, informatierelativiteitstheorie. Laten we onze bespiegeling vervolgen en denkstap naar methoden voor informatiemodellering zetten. Om maar gelijk met de deur in huis te vallen: Kent u een methode die om kan gaan met de voor ons, mensen, zo doodgewone informatierelativiteit? Anders gezegd, kent u een methode voor informatiemodellering die informatie van situationeel verschillende betekenis ordelijk samenhangend in één model weet te vatten?

Wat de zin daarvan is, vraagt u?

Goed. Laat ik beginnen met toe te geven dat informatiemodellering per aparte (probleem)situatie Common Practice is. En, klopt, per strikt aparte (probleem)situatie is betekenis van informatie niet problematisch – ook niet volgens de informatierelativiteitstheorie (zie hierboven). Het overgrote deel van de methoden voor informatiemodellering blijkt (dan ook) prima te kunnen voorzien in modellen-annex-betekenissen-per-aparte-situatie. Taalspel a la Wittgenstein. Op de schaal (bereik) van de enkele, strikt aparte toepassing is zo’n methode voor informatiemodellering wel aan de maat.

Serieuze problemen ontstaan wanneer dergelijke strikt aparte modellen annex toepassingen samen moeten gaan werken. Op die al wat ruimere schaal is interoperabiliteit domweg geboden. Op die schaal lopen meerdere taalspelen door elkaar en moeten betekenissen onderling zijn afgestemd opdat… opdat de menselijke gebruikers van al die onderscheiden toepassingen er werkelijk zinvol mee zijn ondersteund. En precies daar, al vanaf die wat ruimere schaal, de schaal van samenwerkende toepassingen… daar reiken gangbare methoden voor informatiemodellering niet ver genoeg en grijpen we ermee… mis.

Inmiddels staat onze wereld afgeladen vol met aparte èn onderling veelvuldig gekoppelde toepassingen. Met serieuze problemen – zeg ook maar. Onze traditionele maatschappij veranderde in slechts enkele decennia tijd in full blown informatiemaatschappij. En daarmee groeide het vereiste bereik voor informatieverkeer reëel door tot maar liefst maatschappelijke (en zelfs wereldwijde) schaal. En daar, op die maatschappelijke schaal, kunnen we met gangbare methoden voor informatiemodellering al helemaal niets meer beginnen. Nee, om informatieverkeer op maatschappelijks schaal betekenisvol te kunnen modelleren (en via toepassingen te faciliteren)… móet informatie volgens vele reëel verschillende situaties ordelijk samenhangend, stelselmatig zeg ook maar, in kaart kunnen worden gebracht.

Kent U een methode voor informatiemodellering die informatie van situationeel verschillende betekenis ordelijk samenhangend in één model samen weet te brengen? Een modelleringsmethode die zowel overeenkomsten als verschillen in betekenis van informatie in één klap samen in kaart brengt – zonder dat ‘de boel’ door elkaar loopt?

Noot:
Voor zover auteur van deze blog weet… bestaat er op heden één methode voor stelselmatige informatiemodellering: Metapattern.

Copyright (c) 2012 Emovere/Jan van Til - All rights reserved.
Alle publicaties op deze site zijn gebaseerd op mijn eigen opvattingen. Ze vertegenwoordigen niet noodzakelijkerwijs de standpunten en het beleid van mijn werkgever(s).