Kent u het rapport Praktijkmodellering van het begrip werkgever? Het verscheen in december 2009 en kwam in opdracht van het Forum Standaardisatie tot stand. Waar ik nu in het bijzonder op wil wijzen is bijlage B van dat rapport (vanaf p.15). Daarin komen diverse vuistregels voor stelselmatig modelleren aan de orde.
Bijlage B modelleert stapsgewijs een Contextueel Semantisch Diagram (CSD) rondom het werkgeversbegrip in de loonaangifteketen. Daarbij passeren genoemde vuistregels gaandeweg de revue.
Stelselmatig modelleren wijkt sterk af van traditioneel modelleren. En precies om die reden besteedt het eerste deel van bijlage B aandacht aan deze bijzondere, stelselmatige manier van kijken die eraan ten grondslag ligt.
De traditionele aanpak werkt doorgaans prima op de schaal van de enkele, losse applicatie waarbij veelal vanuit één situatie, één context wordt gedacht en gewerkt. Op (wat) grotere schaal – in ketens en netwerken, zowel intern als extern de eigen organisatie, levert die aanpak al vrij snel problemen op omdat werksituaties dan in hun onderlinge samenhang tellen en meerdere perspectieven tegelijkertijd om reële erkenning vragen.
De stelselmatige aanpak ziet in dat de waarde van de traditionele aanpak beperkt is. Om die reden verlaat de stelselmatige aanpak de “mono-contextuele” zienswijze en stapt over op een “multi-contextuele” benadering. In hedendaagse dynamiek wensen gevarieerde en variërende partijen effectief en efficiënt met elkaar samen te werken – elk vanuit het eigen perspectief, vanuit de eigen veranderlijke werksituaties. De stelselmatige aanpak levert de extra voorzieningen om zowel eigenheid als gezamenlijkheid in één model onder te brengen.
Volgens traditionele aanpak worden verwante betekenissen op voorhand geordend en vastgelegd volgens een bepaalde – als het goed is (!): homogene – hiërarchie met (in OO terminologie uitgedrukt) super-/subklassen. Per homogene hiërarchie geldt (uiteraard) één enkelvoudig criterium voor verbijzondering en veralgemenisering (p.17).
De stelselmatige aanpak erkent de kracht van homogene hiërarchie voluit, maar ziet ook in dat hedendaagse werkelijkheid tegelijk veel ingewikkelder is en zich daarom slechts beperkt via homogene hiërarchieën laat modelleren.
De traditionele aanpak werkt op basis van op voorhand vastgestelde, absolute definities van betekenis van informatie. De stelselmatige aanpak ziet in dat die basis… “irreëel” is: betekenis hangt af van het gekozen perspectief en is daarmee door en door situationeel. Om die reden dient betekenis dan ook per afzonderlijk perspectief in dat ene model haar vaste plaats te krijgen.
Dan nu, in het kort – als een soort teaser, een tweetal in het oog springende vuistregels.
1. Maak èlke schakel expliciet.
Bij traditionele modellering blijft de instantie om wie het model draait… impliciet. Volgens de stelselmatige aanpak verschijnt die instantie echter expliciet – als een schakel in multi-contextuele setting – in het model; samen met de andere instanties. En tussen instanties kunnen allerhande relaties bestaan. Daar waar, het is maar een voorbeeld, A als afnemer telt van B, telt B als leverancier van A. Enzovoort. Op die manier kan elke instantie haar eigen karakteristieke positie in het ene model innemen door simultaan tal van gevarieerde en variërende relaties te onderhouden met wie dan ook maar in al zijn keten(s) en/of netwerk(en).
2. Werk van buiten naar binnen.
De traditionele aanpak staat een precieze afbakening van het werkterrein voor, gevolgd door gedetailleerde analyse en modellering binnen de eigen lijnen. De stelselmatige aanpak neemt haar vertrekpunt echter in de vaak zo gevarieerde en ook variërende relaties met de omgeving (andere schakels) waarin het werkterrein in kwestie is ‘ingeschakeld’. Die verbanden sturen de analyse sterk. Praktisch bruikbare analyse annex modellering van het afgebakende werkterrein is daarom enorm gebaat bij adequate synthese vanuit diverse, ruime(re) perspectieven (schakelingen).
Waar volgens de traditionele aanpak “werkgever” gemakkelijk als het vertrekpunt voor modellering telt, komt diezelfde werkgever bij stelselmatige modellering (pas) ergens onderweg aan de orde – ingebed in expliciet bepaalde context.
Meer vuistregels voor stelselmatig modelleren vindt u in bijlage B. Warm aanbevolen – beslist de moeite waard!
Wie zijn/haar business strikt vanuit het eigen perspectief ziet, ervaart de nieuwe, stelselmatige aanpak als een nodeloze omweg. Maar wie zichzelf opvat als moderne schakel in dynamische keten(s)/netwerk(en), ziet dat de stelselmatige aanpak verrijkend invulling geeft aan zijn/haar belangen: effectieve en efficiënte samenwerking met andere schakels in alle keten(s)/netwerk(en) waarvan hij/zij deel uitmaakt.
Copyright (c) 2010 Emovere/Jan van Til - All rights reserved.
dinsdag 25 mei 2010
Abonneren op:
Reacties posten (Atom)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten